INTERNET Bhg 1 •Pengenalan •Istilah Utama Internet •Aplikasi Internet 1 INTERNET? 2 Pengenalan 1. 2. 3. 4. Singkatan daripada istilah “international networking”. Internet ialah rangkaian komputer yang bersifat global di mana ianya merangkumi pelbagai sumber komputer seperti: Perniagaan – organisasi, syarikat, enterprise, firma Kerajaan – Pentadbiran E-Government Institusi Pengajian – univ. awam & swasta, kolej, sekolah Persendirian – Orang awam Internet menggunakan Protokol Komunikasi yg dikenali sbg: TCP/IP (transmission control protocol/internet protocol) Protokol Internet ini membolehkan semua komputer diseluruh dunia dihubungkan antara satu sama lain. 3 Pengenalan: Sejarah Pada tahun 1970-an, ARPA (Advance Research Projects Agency) telah membina peraturan atau protokol bagi tujuan penghantaran data di antara rangkaian komputer yang berbeza. Pada tahun 1980-an, Internet mula berkembang dengan kadar yang sangat menakjubkan – kini ia telah menjadi sebahagian daripada gaya hidup. 4 Penyokong Aplikasi Utama Internet Internet menyokong pelbagai aplikasi utama seperti: 1. Penemuan (Discovery) - Membenarkan pelayar/pengguna untuk mengakses maklumat dlm Pangkalan Data yg berbeza lokasi di seluruh dunia. - Maklumat diperolehi dari Perpustakaan Maya, Muzium, Arkib & Pusat Maklumat spt Tourist Development Center M’sia, JPJ, hospital dsb. 5 Penemuan (Discovery) – continue.. - - Penemuan ini berupaya utk meningkatkan keupayaan & fasiliti dari segi pendidikan, perkhidmatan kerajaan, dunia perniagaan & perdagangan. Penemuan ini dilakukan dgn Melayar & Ekspolarasi jutaan Halaman Web Di Internet Surfing dengan menggunakan Internet Browser 6 Penyokong Aplikasi Utama Internet 2. Komunikasi (Communication) - Ialah proses penghantaran & penerimaan simbol, data, imej, teks, dokumen, grafik, dan sebagainya dengan menggunakan pelbagai peranti komputer (perkakasan & perisian). - Melalui komunikasi inilah manusia bertukar & berkongsi maklumat serta mempengaruhi & memahami sesama sendiri. 7 Komunikasi (Communication) - continue - - Komunikasi melibatkan proses pengumpulan, pemprosesan, pembahagian, pengagihan, pengambilan (retrieval) penghantaran & penyimpanan (storage) Internet kini menjadi peranti utama komunikasi: Videoconferencing, Internet Phone, ICQ, MIRC dsb. IRC – Internet Relay Chat 8 Penyokong Aplikasi Utama Internet 3. Kolaborasi (Collaboration) - Pekerja dlm organisasi kini mula berkolaborasi dlm pengendalian kerja, mesyuarat, kerjasama, perbincangan, pertukaran maklumat dsb. - Kolaborasi ialah perkongsian & usahasama kerja antara 2 individu atau kumpulan bagi mencari penyelesaian & melaksanakan tugasan diberi. 9 Kolaborasi (Collaboration)- continue… 1. 2. 3. 4. 5. - Kolaborasi ini melibatkan bukan saja pekerja dlm organisasi tetapi termasuklah pihak luar seperti rakan kongsi, pelanggan, pembekal, pesaing bagi meningkatkan kadar produktiviti & kompetitif. - Kolaborasi ini menggunakan perkakasan & perisian komputer seperti: Groupware, Lotus Notes, Screen Sharing, WhiteBoarding, Virtual Board dsb. 10 Kolaborasi (Collaboration)- continue… 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Lain-lain perisian komunikasi ialah: Electronic mail (e-mail) Voice mail Discussion Forums Data Conferencing Voice Conferencing Electronic Meeting System (EMS) Web Publishing 11 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET World Wide Web (WWW) Merupakan sejenis sistem yang mempunyai koleksi jutaan Halaman Web di seluruh dunia. Juga merujuk kepada satu sistem Hipermedia yang mengandungi koleksi halaman maklumat di dunia yang boleh dicapai oleh pengguna dengan cepat dan murah. Web bukan sahaja membolehkan pengguna melihat Teks dan Grafik malahan Audio, Video, Movie dan Animasi turut dilibatkan. (www.apple.com) 12 Movie: Quick-time player 13 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Halaman Induk (Home Page) Halaman induk merupakan halaman utama yang terpapar apabila pengguna Internet memasukkan alamat sesebuah organisasi atau individu. Contohnya : Pengguna memasukkan alamat “Pengesan Sumber Tetap” (Uniform Resource Locator – URL address) Universiti Utara Malaysia http://portal.uum.edu.my - Maka halaman induk akan terpapar. Pengguna boleh melayari halaman lain daripada halaman induk itu sendiri. 14 15 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Pelayar Web (Web Browser) Pengimbas Web atau Pelayar Web membolehkan pengguna Internet mengimbas dan mencapai maklumat dari World Wide Web (WWW). Contoh Pelayar Web yang popular ialah: 1. Netscape Communicator dan 2. Microsoft Internet Explorer (IE) Selain daripada itu, komputer generasi lama masih ada juga menggunakan pengimbas web versi terdahulu seperti Mosaics dan sebagainya. 16 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Enjin Carian (Search Engine) Enjin carian merupakan sejenis kemudahan pencarian yang digunakan untuk mencari maklumat yang berkaitan dengan kehendak pengguna di Internet. Ia membantu pengguna mencari maklumat yang diperlukan dengan mudah dan cepat. Antara contoh Enjin Carian yang popular ialah : 1. http://www.yahoo.com 2. http://www.google.com 3. http://www.lycos.com 17 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Alamat Protokol Internet (Internet Protokol @ IP Address) Setiap komputer yang dihubungkan dengan talian Internet mempunyai alamat unik yang dikenali sebagai nombor internet atau IP internet. Contoh 161.189.78.17 – setiap komputer dirujuk dengan menggunakan nombor ini. Tidak perlu hafal nombor-nombor kerana IP Address ini diwakili oleh Domain Name System (DNS). 18 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Sistem Nama Domain (Domain Name System) Bertujuan utk mudahkan pengguna Internet untuk mengingati alamat halaman web. Merupakan perwakilan kepada nombor-nombor alamat IP – www.maxis.com.my Nama domain yang terakhir boleh dibahagikan kepada dua bahagian utama iaitu zon geografik dan jenis organisasi yang terbabit. 1. my – Malaysia 2. sg – Singapura 3. au - Australia 19 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET HyperText Transfer Protocol (HTTP) Merupakan protokol utama yang digunakan dalam World Wide Web (www) untuk memindahkan maklumat antara komputer. Contoh : http://www.uum.edu.my HyperText Transfer Protocol 20 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Uniform Resource Locator (URL) Membolehkan seseorang pengguna internet memasuki sesebuah halaman Web. Contoh : http://www.uitm.edu.my Ianya adalah akses kod utk mengenalpasti & lokasi hypermedia fail dokumen, pangkalan data atau sumber lain di halaman Web di Internet, Intranet & Extranet 21 ISTILAH2 DLM DUNIA INTERNET Hypertext Markup Language (HTML) Merupakan bahasa yang digunakan untuk membangunkan dokumen hypertexts dalam World Wide Web (WWW) & Intranet Laman Web. Bahasa ini menentukan hubungan antara laman web dan menentukan bentuk paparan sesebuah laman web. Contoh Dokumen Hypertext markup Language (HTML) 22 APLIKASI-APLIKASI INTERNET 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) World Wide Web (WWW) Mel Elektronik (yahoo.com, hotmail.com, imcute.com Perbincangan dalam kumpulan (News Group) Sidang Video (Video Conferencing) Talian komunikasi Akaun Internet (TMNet, Jaring, TimeNet, MaxisNet) Perisian Telekomunikasi Protokol Pemindahan Fail (FTP) 23 24 25 APLIKASI-APLIKASI INTERNET News Group Merupakan satu daripada aplikasi Internet Melalui newsgroup perbincangan dapat dilakukan secara meluas – meliputi seluruh dunia. Dapat bertukar-tukar fikiran Pelbagai topik yang boleh diperbincangkan – politik, sukan, pendidikan dsbnya. 26 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Sidang Video (Video Conferencing) Membenarkan lebih daripada dua orang untuk bertemu secara bersemuka tanpa perlunya kehadiran diri mereka secara realiti. Bermanfaat – utk hubugan jarak jauh. Membuka peluang yang luas untuk berkomunikasi – pensyarah/pelajar ahli perniagaan/ pelanggan dsbnya. 27 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Talian Komunikasi Membolehkan proses menghantar dan menerima isyarat atau maklumat melalui talian telefon. Integrated Services Digital Network (ISDN) – disediakan oleh Syarikat Telekom Malaysia Ianya lebih pantas dari talian telefon biasa 28 APLIKASI-APLIKASI INTERNET File Transfer Protocol (FTP) Membolehkan pemindahan fail dilakukan antara dua komputer yang disambungkan melalui Internet. Fail-fail yang dapat dipindahkan termasuklah perisian, dokumen, fail untuk konfigurasi rangkaian dan sebagainya. 29 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Telnet Merupakan satu proses capaian komputer dari jarak yang jauh (remote login). Melibatkan penggunaan alamat IP (IP address) sesuatu hos yang jauh. Bagi tujuan keselamatan penggunaan akaun beserta password adalah digalakkan sebelum sesuatu hubungan itu dibenarkan. 30 Latihan 1 1. 2. 3. 4. Berikan nama penuh bagi domain IP ini: com – ………… rec – ………….. mil – ………….. lib – …………… Berikan 2 aplikasi utama Internet? Berikan 3 faedah penggunaan Internet & Intranet? Faks & E-Mel merupakan peranti Konferen? Betul atau Salah? 5. Voice Mail & Internet Phone merupakan peranti Komunikasi? Betul atau Salah? 31 INTERNET Bhg 2 •Aplikasi Internet •Cara Penggunaan Internet •Faedah Penggunaan Internet 32 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Internet Phone/Fax Perlukan perisian spt: Vocaltech, Netscape Conference atau Microsoft NetMeeting. Harganya sama spt bayaran Internet RM 0.015 seminit bagi panggilan tempatan atau luar negara. Kejelasan suara bergantung kpd kapasiti kelajuan JalurLebar (Bandwidth) yg ditawarkan oleh ISP. Konsep yg sama digunakan utk sistem faks dan Voice Mail. Cth. www.jfax.com 33 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Web Publishing Ianya menjadi alat penting dlm pelbagai hubungan organisasi terutamanya utk kolaborasi. Microsoft Outlook, Microsoft Frontpage dan Netscape Communicator adalah 3 contoh perisian ini. Perisian ini membantu pengguna utk menbangunkan halaman Web, mengedit & menyiarkannya ke dalam Internet atau Intranet. 34 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Discussion Forums Dikategorikan sebagai perisian kolaborasi termasuklah Internet & Intranet Newsgroups, Discussion groups dan Discussion Databases. Lotus Notes, Netscape Collabra & Lotus Instant Teamroom adalah contoh penggunaan perisian ini. Digunakan utk berdikusi, berbincang & menyelesaikan permasalahan oleh pelanggan, pembekal, agensi, wakil jualan dsb secara RealTime. 35 APLIKASI-APLIKASI INTERNET Electronic Meeting Systems Pertemuan mesyuarat dlm bentuk On-line dimana bilik mesyuarat dilengkapi komputer berangkaian Internet, skrin projektor dan perisian EMS. Perisian EMS yg popular ialah Group Support Systems & Group Decision Support Systems Kemudahan ini berupaya utk membantu komunikasi, kolaborasi & pembuatan keputusan secara efisyen dan pantas. 36 Unofficial Smiley Guide Smileys are simple but creative of expressions. They are used very often in SMS and IRC in place of facial and tonal expression. :-) Basic smiling smiley :) :-D ;-) Smiley Midget/Kenit A Big Smile Winking/Kenyit Mata 37 Unofficial Smiley Guide <:-0 8-0 :-o **-( %-( &-I ;’-( :-( Eeekkk! Omigod Shocked Too Many Shocks Confusion Tearful Crying Frowning/Disagree 38 Unofficial Smiley Guide :-* :-X :-x #-) %-I %+{ 8-) (:-{~ Kissing A Big Wet Kiss My Lips are Sealed Partied all Night Been Working all Night Lost a Fight Wears Glasses/Specs Bearded/Jambang 39 Unofficial Smiley Guide :=~) :^D I-{ >-< 0:-) P}~ Has a Cold “Great! I like it!” “Good Grief” / Duka Lara Absolutely Livid!! / Marah Sgt Angel Pirahhhh!!! Iskh! Iskh!!! This Smiley are Mine!!! ~ezanee~ You can design your own Smiley too!! 40 KEPERLUAN ASAS INTERNET Komputer peribadi Modem – Internal atau External/Modem Wireless Talian telefon tetap Akaun Internet (TMNet, Jaring, MaxisNet, TimeNet •Kini PDA, Notebook atau Laptop boleh digunakan utk mengakses Internet apabila penggunaan Modem Tanpa Wayar (Wireless) meluas diaplikasikan dalam kehidupan seharian. Cth: Pekerja Bergerak (Mobile Workers) yg menggunakan Internetphone, chat systems dsb. 41 Faedah Penggunaan Internet 1. Penghantaran & penerimaan pesanan, dokumen, teks, imej, grafik diseluruh dunia dgn harga amat murah, cepat & hampir Real-Time 2. Melihat paparan Web kebanyakan Kerajaan dan Organisasi didunia & mengambil peluang utk tender, pekerjaan dsb. 3. Internet menyediakan platform utk pertukaran maklumat, idea, pandangan dan turun-muat (Download) pelbagai dokumen dan perisian. 42 Faedah Penggunaan Internet 4. Mengambil bahagian dlm Perdagangan & Perniagaan Elektronik (E-Commerce & EBusiness) 5. Aktiviti membaca, mendengar & bermain dgn percuma: Akhbar, Muzik, Movies, Games & Hiburan 6. Mengendalikan kolaborasi penyelidikan bersama antara pelbagai penyelidik negara berbeza 43 Faedah Penggunaan Internet 7. Penggunaan kolaborasi telekomunikasi canggih seperti: Videoconferencing, Dataconferencing & Tv-telephone, MIRC, ICQ, SMS, Video-mail, E-mail 8. Mempelajari pelbagai kebudayaan negara asing, sejarah (Web Museum) & bahasa menggunakan Web Language Translator 9. Sumber maklumat, dokumen, gambar grafik interaktif dsb. 44 Perkhidmatan Internet 45 Internet Bhg 3 • • • • Pelayar Internet Sistem E-Mail Fail Transfer Protocol (FTP) Teknik Penggunaan www 46 Komponen-Komponen Internet Komputer Modem (internal atau external) NIC (network interface card) Talian telefon Syarikat Pembekal Servis Internet Perisian Internet (Browser) 47 Alamat Protokol Internet (Internet Protocol/IP) Setiap komputer yg dihubungkan ke internet mempunyai alamat unik iaitu Alamat IP. Seperti alamat rumah seseorang. Ianya dipisahkan oleh titik-titik contohnya 172.26.2.206 yang merujuk kepada alamat IP sebuah organisasi ABC. Akan tetapi seseorang tidak perlu mengingati alamat ini kerana alamat IP ini boleh diwakili dengan Sistem Nama Domain 48 Sistem Nama Domain (DNS) Satu perkhidmatan internet yang menerjemahkan alamat IP kepada satu nama domain. Setiap kali nama domain digunakan, perkhidmatan DNS mesti menerjemahkannya kepada alamat IP tertentu. Sebagai contoh nama domain www.example.com boleh diterjemah kepada alamat IP 198.105.232.4 Dua pembahagian Nama Domain terakhir boleh dibahagikan kpd zon geografi (.my, .sg, .tv) & jenis organisasi (.com, .edu, .net, .org). 49 Bagaimana internet berfungsi 50 Protokol- Format yang dipersetujui untuk melakukan pertukaran data diantara dua alat. Dua format utama WWW iaitu HTTP dan FTP. HTTP-HyperText Transfer Protocol. HTTP menentukan bagaimana mesej diformat & dihantar dan apakah tindakan yg akan diambil oleh Pelayar Web dan Browser terhadap pelbagai arahan. FTP- File Transfer Protocol- Satu protokol yang membolehkan pemindahan/pertukaran fail melalui Internet. 51 Protokol Internet Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) - Protokol yg digunakan untuk menghantar mesej email diantara pelayan mail dan penguna. Network News Fail Transfer Protocol (NNTP) - Protokol yang digunakan untuk menghantar, menyebarkan dan mencapai mesej USENET Transmission Control Protocol (TCP) - Protokol yg memastikan dua hos untuk disambungkan dan bertukar data. 52 Protokol Internet Internet Protocol (IP) - Menentukan format bagi mesej yang dihantar. Post Office Protocol (POP) - Digunakan untuk mencapai e-mail dari pelayan mail 53 World Wide Web Pendekatan yang menggabungkan maklumat yang ada di dalam internet. Pengimbas Web diperlukan untuk meneroka dunia internet. Diantara perisian pengimbas web yang popular adalah Internet Explorer, Nestcape Communicator, Opera, Mozilla, Neoplanet dan banyak lagi. Pelayar = Pengimbas = Browser 54 Internet Browser Internet Explorer 6.0 oleh Microsoft Mozilla dari mozilla.org 55 Internet Browser Opera 6.0 oleh www.opera.com Neoplanet 5.2 oleh neoplanet.com 56 Perbincangan Kumpulan (Newsgroup) Salah satu dari kegunaan internet adalah perbincangan dlm kumpulan. Terdapat pelbagai jenis perbincangan yang boleh diambil bahagian diserata dunia. Disini sesiapa sahaja boleh berbincang & memberi pandangan berkenaan dengan topik yang dibincangkan. Contoh newsgroup yang popular adalah yahoogroup, communityzero dll. 57 Satu contoh newsgroup yang disediakan oleh protal webmail UUM 58 Sidang Video (Video Conferencing) Menjalankan satu perbincangan diantara dua atau lebih peserta pada tempat yang berbeza dengan mengunakan rangkaian komputer untuk menghantar data audio dan video. Membenarkan dua orang bersemuka tanpa memerlukan kehadiran pada tempat yg sama. Boleh digunakan sebagai alat bantuan mengajar, mesyuarat dan persembahan kumpulan. Netmeeting oleh Microsoft 59 Protokol Pemindahan Fail (FTP) • FTP merupakan satu kemudahan untuk pemindahan fail diantara komputer yang disambungkan ke internet. • Untuk memudahkan pemindahan fail menerusi internet ini terdapat perisian yg dapat digunakan seperti WS-FTP. 60 WS_FTP Perisian FTP FTP Direktori menggunakan Nestcape Communicator 61 Telnet - Capaian komputer jarak jauh Satu Program Emulasi terminal untuk rangkaian TCP/IP (Internet). Perkhidmatan yg membolehkan seseorang pengguna mengadalkan sambungan talian masa nyata ke komputer lain (remote site). Pengguna yang hendak login ke remote site ini mestilah memegang satu akaun hos ini. Katalaluan dan katanama mesti dimasukkan supaya sambungan dapat dilaksanakan. 62 Penggunaan Telnet untuk mencapai Perpustakaan Sultanah Bahiyah UUM 63 Internet Explorer Merupakan pengimbas web popular yang dibangunkan oleh Microsoft Corporation. Antara muka yang menarik dan mudah digunakan untuk memaparkan halaman web. Antaramuka pengimbas ini terbahagi kepada empat bahagian utama iaitu Pull Down Menu, Navigation Button, Address Bar dan Paparan Web. 64 65 Pull Down Menu- Terdapat 6 kumpulan arahan asal iaitu File, Edit, View, Favorite, Tools dan Help. File: Arahan utk menyimpan, edit dan mencetak. Edit: Arahan utk cut, copy, paste dan cari. View: Untuk menukar bentuk paparan. Favorite: Menyimpan alamat web yang digemari. Tools: Pilihan bentuk operasi progam. Help: Bantuan sekiranya terdapat masalah. 66 Standard Button Butang undur dan terus untuk kembali kepada laman yang telah dikunjungi Menghentikan operasi web Memaparkan kembali laman web yg sedang dikunjungi Kembali ke laman web asal Melakukan carian Menyenaraikan alaman web yang telah disimpan Menyenaraikan laman web yang telah dikunjungi Membuka program e-mail Kemudahan mencetak Kemudahan mengedit laman web 67 Enjin Carian Popular www.google.com www.yahoo.com 68 Enjin Carian Popular www.metacrawler.com www.excite.com 69 Intranet? - A private protocol that uses internet software and TCP/IP protocols; in essence, a private internet, or group of private segments of the public internet network. Extranet? - Secure networks that link business partners and intranets over the internet by providing access to areas of each other’s corporate intranets;” extended intranets” 70 Intranet Rangkaian persendirian yang menggunakan perisian internet, WWW dan protokol TCP/IP Internet yang bersifat persendirian dan dilindungi dari orang luar menggunakan firewalls (sistem keselamatan dengan perisian dan perkakasan khas untuk mengelak orang luar memasuki rangkaian persendirian) Dikenali sebagai rangkaian korporat dalaman yang menyampaikan maklumat Memudahkan pekerja mendapatkan maklumat organisasi serta mewujudkan persekitaran kolaborasi 71 Faedah Intranet Intranet tidak mahal & boleh dikembangkan apabila ada perubahan serta boleh dicapai pada mana-mana paltform komputer Pekerja boleh mencapai Intranet dan berhubung dengan pangkalan data organisasi mereka tidak kira di mana mereka berada di dunia Dokumenyang menyokong perniagaan boleh dikemaskini secara terus dan terkini dan menjimatkan organisasi dari segi mengurangkan kos kertas, percetakan dan pengagihan Intranet menyediakan satu set alatan untuk mencipta persekitaran kerjasama di mana ahli-ahli di sesebuah organisasi dapat bertukar fikiran, idea, berkongsi maklumat dan bekerjasama bagi sesuatu projek 72 Extranet Suatu Intranet tetapi hanya membenarkan pihak-pihak tertentu untuk mencapai data dari rangkaian seperti rakan niaga, pembekal, pengedar dan pelanggan utama Membolehkan rakan niaga membuat capaian dengan lebih mudah kepada maklumat korporat dan mewujudkan koloborasi Keselamatan Langkah keselamatan adalah amat perlu diutamakan supaya maklumat tidak diperolehi oleh pihak yang tidak sepatutnya Rangkaian Persendirian Maya (VPN) kerap digunakan untuk meningkatkan keselamatan terhadap komunikasi Internet 73 Extranet 74 Extranet Konfigurasi Extranet biasanya organisasi akan wujudkan konfigurasi Extranet untuk pembekal, pelanggan atau pengedar koloborasi extranet diwujudkan untuk mendapat faedah bersama antara organisasi selalu digunakan dalam EDI Faedah Extranet Mengurangkan kos komunikasi komunikasi yang lebih baik meningkatkan kecekapan pesanan barangan meningkatkan mutu perkhidmatan kepada penguna meningkatkan kecekapan perniagaan 75 Internet, Intranet & Extranet 76