kerangka elemen nahu bahasa arab bagi peringkat menengah

advertisement
KERANGKA ELEMEN NAHU BAHASA ARAB
BAGI PERINGKAT MENENGAH RENDAH KPM:
PENDEKATAN ISM
H.Mohammad Seman, Mohd. Zaki Abd. Rahman, Mat Taib Pa, Ahmad
Arifin Sapar, dan Mohd Ridhuan Mohd Jamil
Jabatan Bahasa Arab dan Bahasa Timur Tengah, Fakulti Bahasa dan Linguistik,
Universiti Malaya, 50603 Kuala Lumpur, Malaysia.
ABSTRAK
Kajian ini bertujuan mengenal pasti elemen nahu bahasa Arab yang sesuai dan diperlukan
bagi Peringkat Menengah Rendah Kementerian Pendidikan Malaysia berdasarkan
kesepakatan pakar. Juga bertujuan menentukan urutan keutamaan tajuk nahu dalam
senarai kelompok elemen yang terpilih. Justeru itu, kajian ini menggunakan perisian
Interpretive Structural Modelling (ISM) dalam membangunkan kerangka ini. Bilangan
pakar yang terlibat dalam kajian ini adalah 21 orang dimana mereka merupakan pakar
dalam bidang pendidikan bahasa Arab dari pelbagai sektor seperti pengajaran, penilaian
serta pentaksiran, penggubalan kurikulum, penulisan buku teks, penyelidikan dan
industri. Umumnya kepakaran dan pengalaman mereka melebihi sepuluh tahun khidmat
rasmi dalam kementerian dan industri khas. Dapatan kajian menunjukkan terdapat 16
elemen tajuk nahu dipilihuntuk membangunkan model pembelajaran nahu Arab yang
mempunyai nilai keperluan dan kesesuaian, bermula dengan elemen Aqsaam Kalimah
dan diakhiri dengan elemen ‘Ataf.Kelompok elemen utama tersebut digunakan bagi
menghasilkan kerangka elemen nahu bahasa Arab bagi semua pelajar di Peringkat
Menengah Rendah di bawah pengurusan dan pengawasan sepenuhnya oleh Kementerian
Pendidikan Malaysia.
Keywords: Kerangka, Elemen, Nahu Bahasa Arab, Peringkat Menengah Rendah (PMR),
Interpretive Structural Modelling (ISM).
PENGENALAN
Berdasarkan pengalaman salah seorang pengkaji yang mengendalikan kelas
Program Persediaan Ijazah Sarjana Muda Perguruan (PPISMP) mendapati, purata
pencapaian pelajar dalam nahu bahasa Arab berada di tahap 60% semasa ujian akhir
semester pertama pengajian mereka. Meskipun mereka telah melalui proses
pembelajaran bahasa Arab sewaktu di alam persekolahan. Tahap kemahiran
berbahasa Arab dalam kalangan para pelajar yang telah menamatkan pengajiannya
di sekolah menengah adalah rendah. Mereka masih gagal untuk membaca dengan
betul dari segi tatabahasa, sebutan huruf dan tidak mampu membina ayat yang betul
mengikut kaedah sebenar bahasa Arab. (Ishak 1992).
Sejarah penulisan nahu membuktikan tabiat strukturnya yang berciri
kesukaran, bersimpang siur, pengecualian dan berkaitan antara satu sama lain.
Proses pembinaan dan analisis sesuatu ayat dalam Bahasa Arab harus melalui
beberapa kaedah seperti ketepatan pemilihan perkataan, mengenal pasti fungsi
rangka dan makna seterusnya pembunyian vokal akhir setiap kalimah.
(Tua’imah.1986: 144). Sekali pun begitu kesukarannya, para pengkaji bahasa tidak
166 | PROCEEDING 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC STUDIES (ICIS 2017)
“Reviving Islamic Values in Response to Human Crisis”
menafikan peri pentingnya nahu bagi menguasai sesuatu Bahasa, malah sebagai
syarat utama kepada penguasaan sebenar bahasa Arab. (Madkur, Huraidiy.2006:
46).
Maka gejala penguasaan nahu itu sangat perlu dikaji dan dikupas tambahan
pula perbahasan dan isunya agak merumitkan bagi keperluan generasi era
globalisasi. Justeru, pendedahan ilmu nahu Arab hendaklah dijelmakan dalam
bentuk yang mudah dan mesra pelajar serta bersesuaian dengan tahap pemikiran
dan persediaan mereka.
Kebanyakan kajian tentang penguasaan ilmu nahu Arab masih berlegar
dalam skop kaedah pengajaran dan pembelajaran, bahan bantu, buku teks, masalah
perguruan, persekitaran dan sebagainya. Namun penelitian tentang pemetaan tajuk
nahu dan kesesuaiannya dengan keperluan peringkat pembelajaran tidak banyak
dilakukan.
PENYATAAN MASALAH
Pengajaran nahu Arab semakin pesat berkembang dan mendapat sambutan
di Malaysia. Iadiajar di semua peringkat pengajian, ia itu dari sekolah rendah hingga
ke universiti.Sebagaimana yang diketahui, peringkatpengajian yang dilaksanakan
di Malaysia ialahsekolah rendah, sekolah menengah rendah, sekolah menegah
tinggi, diploma dan universiti. Dari sudut sijil yang dianugerahkan pula ialah
UPSR, PMR, SPM, STPM/STAM, diploma dan ijazah.
Masalah yang berlakuialahtiadapenyelarasan yang khusus dan jitu antara
sukatannahu di semuaperingkatkhususnya di peringkat sekolah rendah, menengah
rendah dan menengah tinggi (SPM dan STPM), di samping tiada penentuan tahap
standard yang jelas bagi semua peringkat ini. Realiti yang berlaku ialah sukatan
nahu disediakan tanpa melihat kesinambungan antara peringkat-peringkat ini dan
tanpa menentukan tahap standard yang tertentu untuk setiap peringkat. Dari sudut
pentadbiran dan pengurusan pun, didapati sukatan-sukatan ini tidak disediakan oleh
satu jabatan, kerana sukatan peringkat sekolah rendah dan menengah rendah serta
menengah tinggi SPM disediakan oleh Bahagian Perkembangan Kurikulum (BPK
KPM), manakala peringkat STPM disediakan oleh Majlis Peperiksaan Malaysia.
Akibatnya, berlakulah ketidak stabilansukatannahu antara peringkatperingkattadi. Sebagai contohnya, didapati ada tajuk-tajuk yang diajarterlaluawal
dan tidak bersesuaian dengan tahap penerimaanpelajar. Sehubungan dengan itu,
satu kajian telah dijalankan oleh kumpulan ini untuk menetapkan tajuk-tajuk nahu
yang sesuai untuk setiap peringkat pembelajaran. Kajian ini melakukan pemetaan
semula kepada tajuk nahu mengikut kandungan yang sesuai bagi setiap peringkat
pembelajaran.
OBJEKTIF KAJIAN
Tujuan kajian ini dibangunkan adalah untuk membangunkan sebuah
kerangka elemen nahu Arab bagi peringkat menengah rendah sekolah di bawah
Kementerian Pendidikan Malaysia. Oleh yang demikian, objektif kajian yang
disasarkan adalah seperti berikut:
a) Mengenal pasti elemen nahu bahasa Arab yang diperlukan bagi peringkat
menengah rendah berdasarkan kesepakatan pakar.
Inna Garuda || 22nd February 2017 || Yogyakarta || Indonesia | 167
b) Menentukan keutamaan (kedudukan) elemen nahu bahasa Arab yang
diperlukan bagi peringkat menengah rendah berdasarkan kesepakatan
pakar.
METODOLOGI KAJIAN
Bagi merealisasikan objektif kajian, kajian ini menggunakan perisian
Interpretive Structural Modelling (ISM) dalam pembangunan kerangka elemen
nahu Arab Peringkat Menengah Rendah (PMR). ISM juga merupakan teknik yang
direka khusus bagi menyokong otak manusia untuk mengurus maklumat dan ideaidea dengan jelas dan berstruktur terhadap masalah yang disasarkan untuk mencari
jalan penyelesaian (Warfield, 1974). ISM melibatkan proses perbincangan dan
analisis yang menggalakkan pembangunan sesuatu bidang. Pengintegrasian
pengetahuan dalam sesuatu bidang dan pemahaman yang berstruktur terhadap
sesuatu masalah, secara asasnya akan mendorong untuk membuat keputusan yang
didokong oleh alasan-alasan yang kukuh (Jharkharia and Shankar, 2005). Selain itu
juga, ISM juga dapat meleraikan isu-isu kompleks dengan membenarkan kumpulan
pakar untuk memberi fokus terhadap dua pandangan pada sesuatu masa (Pfohl,
Gallus & Thomas, 2011). Output akhir daripada proses ISM ini merupakan
gambaran hubungan peta perhubungan antara idea dan maklumat seterusnya
membina satu model struktur yang bertingkat (Siti Farhah & Saedah, 2015; Sohani
& Sohani, 2012; Attri, Dev & Sharma, 2013). Dalam konteks kajian ini, ISM
digunakan bagi membantu para pakar yang terlibat dalam membuat perhubungan
antara elemen nahu Arab PMR dibentangkan dalam membentuk sebuah model
berstruktur. Berikut merupakan prosedur utama di dalam penggunaan teknik ISM
yang telah digunakan oleh Pfohl, Gallus dan Thomas, (2011) ; Debnath dan Shankar
(2012); Sohani & Sohani (2012). Terdapat 7 langkah yang dicadangkan dalam
pelaksanaan ISM dan langkah-langkah ini menjadi asas kepada pembentukan
kerangka elemen nahu Arab PMR:
1. Mengenalpasti pembolehubah kepada isu dan masalah
2. Membuat keputusan mengenai jenis ISM yang akan dibina
3. Pemilihan kumpulan peserta dan fasilitator
4. Menjana elemen yang ditetapkan
5. Melengkapkan matriks bagi interaksi elemen
6. Paparan Model
7. Perbincangan Struktur dan Pemindaan Jika Perlu
LATAR BELAKANG ELEMEN NAHU ARAB PMR
Peringkat Menengah Rendah adalah peringkat persekolahan menengah
bermula dari tingkatan 1 sehingga tingkatan 3. Tahap umur pelajar di peringkat ini
biasanya ialah antara 13 tahun hingga 15 tahun.
Pelajar PMR yang mempelajari bahasa Arab terdiri dari dua golongan.
Pertama, golongan yang belum pernah terdedah dengan asas bahasa Arab di
peringkat sekolah rendah kebangsaan (SRK) atau mempunyai pencapaian minimun
dalam mata pelajaran agama Islam dan bahasa Arab. Mereka ini biasanya akan di
tempatkan di sekolah menengah kebangsaan yang mempunyai program pengajian
agama khas yang dikenali sebagai kelas aliran agama (KAA). Kedua, golongan
168 | PROCEEDING 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC STUDIES (ICIS 2017)
“Reviving Islamic Values in Response to Human Crisis”
yang telah mempunyai asas bahasa Arab dan mendapat pencapaian yang baik di
peringkat SRK. Golongan pelajar ini biasanya mendapat tempat pengajian di
sekolah menengah agama kebangsaan (SMKA) atau sekolah menengah agama
negeri (SMAN) atau sekolah menengah agama rakyat (SMAR).
Namun, sukatan standard bahasa Arab antara sekolah-sekolah menengah ini
tidak banyak berbeza. Begitu juga dengan elemen nahu yang dipelajari samada
melalui buku teks dan proses penilaian serta pentaksirannya adalah sama. Ini
kerana, masing-masing perlu melalui proses peperiksaan akhir tahap yang dikenali
Penilaian Menengah Rendah (PMR). Maka item serta proses pengujian dan
penilaiannya tidak berbeza sama sekali.
Kajian mengenai elemen nahu bahasa Arab di peringkat sekolah menengah
di Malaysia telah dilakukan ke atas silibus yang diguna pakai dalam pembelajaran
BA tahap PMR. Kajian dilaksanakan di bawah geran UMRG RG436-13HNE
(Model Tranformasi Kurikulum Bahasa Arab Standard Sekolah Menengah), 2014.
Penelitian ini menghasilkan dapatan yang merumuskan kelompok elemen nahu
yang terdapat dalam sukatan sedia ada, samada dalam silibus atau dalam buku teks.
Kesimpulannya, penelitian ini hanya memberi tumpuan kepada aspek keberadaan
elemen semata-mata dan tidak sesekali melihat kepada aspek keutamaan dan
kesesuaian.
PAKAR PENGGUBALAN KERANGKA ELEMEN NAHU ARAB PMR
Memandangkan kepentingan kerangka elemen ini dalam penguasaan nahu
bahasa Arab, maka penelitian ini wajar menghimpunkan sekumpulan pakar yang
berpengalaman luas dari pelbagai sektor yang berkaitan proses pendidikan BA dari
seluruh negara. Kepakaran ini akan membantu kajian untuk memberi komentar dan
pandangan khusus dalam perbincangan aspek keutamaan dan kesesuaian elemen
untuk diaplikasi secara holistik dan menyeluruh di semua jenis sekolah PMR.
Berikut senarai nama pakar yang dipilih untuk menggubal kerangka elemen
nahu Arab PMR:
Bil
Nama
Kepakaran
1
Prof Madya Dr. Hj. Mohammad Seman
Pakar Bidang Bahasa Arab
2
Dr. Mohd Zaki Abd. Rahman
Pakar Bidang Bahasa Arab
3
Dr. Ahmad Arifin Sapar
Pakar Bidang Bahasa Arab
4
Dr. Mat Taib Pa
Pakar Bidang Bahasa Arab
5
En. Nik Muhammad Rozi Nik Yusoff
Pakar Bidang Bahasa Arab
6
Prof. Madya Dr. Zaharah Hussin
7
Dr. Mohd Azhar Zailani
8
En. Mohd Ridhuan Mohd Jamil
9
En. Abdul Muqsith bin Ahmad
Pakar Kurikulum
Pendidikan
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
Pakar Metodologi
Pendidikan / Moderator
Perbengkelan
Pembantu Moderator
Perbengkelan /
Urusetia Perbengkelan
Bertugas
FBL
Universiti Malaya
FBL
Universiti Malaya
FBL
Universiti Malaya
FBL
Universiti Malaya
FBL
Universiti Malaya
Fakulti Pendidikan
Universiti Malaya
Fakulti pendidikan
Universiti Malaya
Politeknik
Shah Alam
Kolej Yayasan
Restu
Inna Garuda || 22nd February 2017 || Yogyakarta || Indonesia | 169
10
En. Mior Shazril Mohd Sapawi
11
En. Hasmadi Hamdan
12
En. Nik Adnan Nik Mat
13
En. Zaini Sejo
14
En. Abdul Samad Abdoll Aziz
15
En. Amran Abdul Rahman
16
Pn. Suraya Yusuf
17
Pn. Aziyun
18
Pn. Mormazidah Mahmod
19
Pn. Nabilah Mustafa
20
En. Mohd Khairil Hasif Ramli
21
Fairuz Mohamad
Pakar Kurikulum Bahasa
Arab
(Bahagian Pembangunan
Kurikulum)
Pakar Kurikulum Bahasa
Arab
(Bahagian Pembangunan
Kurikulum)
Pakar Penilaian dan
Pentaksiran Bahasa Arab
(Lembaga Peperiksaan
Malayisa)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Menengah)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Kebangsaan)
Pakar Perguruan Bahasa
Arab
(Institut Pendidikan Guru)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Kebangsaan)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Menengah)
Pakar Perguruan Bahasa
Arab
(Institut Pendidikan Guru)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Menengah)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Guru Pakar Sekolah
Kebangsaan)
Pakar Pendidikan Bahasa
Arab
(Industri Pemasaran
Bahasa Arab)
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Kementerian Pendidikan
Malaysia
Syarikat Faiza Jaya Sdn
Bhd.
Jadual 1: Senarai Kumpulan Pakar Penggubalan Elemen Nahu Arab PMR
Kumpulan ini telah ditemukan dalam satu perbengkelan khas untuk tujuan
pemetaan dan penggubalan kerangka elemen nahu Arab di Hotel Concorde3 Jalan
Tengku Ampuan Zabedah C9/C, 40100 Shah Alam, Selangor, Malaysia. Pertemuan
ini diadakan pada 20-21 Ogos 2016.
ANALISIS DAPATAN
Dapatan kajian menunjukkan penggubalam kerangka elemen-elemen nahu
Arab PMR telah dibangunkan melalui prosedur ISM yang dicadangkan oleh Pfohl,
Gallus dan Thomas, (2011); Debnath dan Shankar (2012) ; Sohani & Sohani (2012).
170 | PROCEEDING 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC STUDIES (ICIS 2017)
“Reviving Islamic Values in Response to Human Crisis”
1. Proses pengundian dengan bantuan perisian concept star digunakan bagi
pendekatan ISM dijalankan. Elemen akan dipasangkan berasaskan soalan
yang dibina menggunakan frasa kontekstual dan frasa hubungan. Keperluan
kepada moderator dalam mengendalikan proses pengundiaan berasaskan
ISM dilakukan. Selain itu moderator berperanan sebagai pemudah cara serta
menerangkan maksud soalan yang dikemukakan oleh perisian ISM.
2. Penetapan elemen wajib berdasarkan dapatan kajian terdahulu. (UMRG
RG436-13HNE). Pembentangan dalam bentuk jadual untuk perumusan
elemen sebenar yang diperlukan dari sekelompok elemen yang telah dikenal
pasti dalam kajian terdahulu. Hasilnya, panel pakar telah bersetuju menetap
16 elemen nahu Arab PMR yang penting berdasarkan kesesuaian dan
keperluan tahap pemikiran pelajar yang berada diperingkat ini. Berikut
adalah elemen nahu Arab PMR :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
‫ االسم والهعل‬:‫مة‬,‫أ ام الك‬
‫والحرف‬
‫االسم‬
‫الهعل‬
‫النكر والمعرفة‬
‫اسم اإلشار‬
‫االسم الموصول‬
‫ية‬,‫ة االسمية والهع‬,‫الجم‬
‫المبتدأ والخبر‬
‫الهاعل والمهعول‬
‫ظروف الزمان وظروف المكان‬
‫العدد‬
‫حروف الجر‬
‫اإلضافة‬
‫النعت‬
‫عطف الن ق‬
‫الضمير‬
AqsaamKalimah : Isim, Fi’l& Harf
Isim
Fi’l
Nakiirah&Makrifah
IsimIsyaarat
Isimmausuul
Jumlahismiah&fi’liyah
Mubtada’ &Khabar
Faa’ilMaf’uul
Zarf zamaan&makaan
‘Adad
Huruufjarr
Idhaafat
Na’at
‘AtafNasaq
Dhomir]
Jadual 2 : Elemen Nahu Arab PMR
Jadual ini menjelaskan senarai kelompok elemen yang perlu dikuasai oleh
pelajar PMR, bermula dari Aqsaam Kalimah dan berakhir dengan Dhomir.
Elemen tersebut diagih mengikut urutan seperti senarai tersebut dan
diagihkan untuk proses pembelajaran dalam tempoh tiga tahun, iaitu dari
tingkatan 1, 2 dan 3.
Inna Garuda || 22nd February 2017 || Yogyakarta || Indonesia | 171
3. Pembentangan dapatan dalam bentuk diagraf dijalankan terhadap panel
pakar. Paparan diagraf yang telah dihasilkan dapat dilihat pada rajah 1 :
Rajah 1: Paparan Diagraf
4. Penerangan terhadap diagraf dijalankan bagi melihat pandangan panel pakar
terhadap pengundian yang telah dilakukan sehingga terbangunnya sebuah
kerangka.Berdasarkan rajah 1, dapatan yang diperoleh menunjukkan
bahawa elemen 1 berada pada kedudukan yang lebih utama berbanding
elemen 2,3,4,5,16,6,7,8,9,10,11,12,13,14 dan 15. Hal ini menunjukkan
bahawa elemen 1 mempunyai kuasa memandu (driving power) yang lebih
tinggi berbanding elemen-elemen yang lain. Kuasa memandu (driving
power) adalah kuasa yang memandu elemen atau aktiviti yang lain dalam
mencapai matlamat dan juga tujuan dengan sendirinya (Mohd Ridhuan
Tony Lim, Saedah & Zaharah, 2014). Mohd Ridhuan Tony Lim , Saedah
dan Zaharah (2014) juga menghujahkan bahawabagi kuasa penggantungan
(dependence power) pula, ianya adalah kuasa yang bergantung kepada
kuasa lain dalam mencapai sesuatu matlamat dan tujuan. Bagi konteks
kajian ini, elemen 1 mempengaruhi 2,3,4,5,16,6,7,8,9,10,11,12,13,14 dan
15 dalam mencapai matlamat dan tujuannya. Manakala elemen 15
merupakan elemen ‘Ataf yang mempunyai keutamaan terakhir dan hal ini
menunjukkan bahawa elemen ini mempunyai kuasa penggantungan
(dependence power) yang tinggi. Jika dilihat kembali pada rajah 1, elemen
5 dan elemen 16 juga elemen 11 dan elemen 12 boleh dijalankan serentak
ataupun secara berasingan dalam mencapai matlamat kajian ini.
KESIMPULAN
Secara kesimpulannya dapatlah dijelaskan bahawa 16 elemen dikenal pasti
untuk dijadikan kerangka judul nahu Arab PMR
Bagi merealisasikan objektif kajian 1, iaitu mengenal pasti elemen nahu
bahasa Arab yang diperlukan bagi peringkat menengah rendah berdasarkan
172 | PROCEEDING 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC STUDIES (ICIS 2017)
“Reviving Islamic Values in Response to Human Crisis”
kesepakatan pakar. Dapatan menunjukkan terdapat kelompok 16 elemen nahu Arab
dipilih untuk dimasukkan ke dalam silibus pembelajaran nahu BA PMR seperti
yang dinyatakan dalam jadual 2. Keputusan ini dibuat berdasarkan kesesuaian dan
keperluan pelajar PMR.
Manakala dapatan objektif kajian 2, iaitu menentukan keutamaan
(kedudukan) elemen nahu bahasa Arab yang diperlukan bagi peringkat menengah
rendah berdasarkan kesepakatan pakar, direalisasikan dengan dapatan bahawa
elemen pembelajaran yang berada dalam keutamaan yang paling tinggi adalah
elemen Aqsaam Kalimah. Dapatan ini selari dengan hasil kajian terdahulu.(UMRG
RG436-13HNE). Namun elemen 15 berada di aras keutamaan terakhir berbanding
dengan dapatan kajian terdahulu. Manakala elemen 16 iaitu Dhomir berada di aras
ke 5 dan boleh diajar bersama elemen 5 iaitu elemen Isim isyaraat.
Terdapat beberapa cadangan yang diusulkan oleh pengkaji untuk masa
hadapan. Perlunya dibangunkan satu kerangka elemen nahu bahasa Arab secara
holistik merangkumi semua peringkat pengajian, iaitu dari peringkat sekolah
rendah, sekolah menengah dan peringkat pengajian tinggi. Kerangka elemen ini
juga wajar meraikan nilai kesesuaian dan keperluan mengikut tahap persediaan
pelajar dari segi mental dan fizikal. Kerangka ini boleh membantu banyak pihak
yang terlibat dalam proses pengajaran dan pembelajaran bahasa Arab, termasuk
penggubalan silibus, penulisan buku teks dan pemain industri pemasaran bahasa
Arab di persada ummah. Selain itu, juga dicadangkan agar kajian seterusnya
menambah elemen-elemen sedia ada sekiranya perlu bagi tujuan penambahbaikan.
PENGHARGAAN
Pengkaji ingin berterima kasih kepada para penilai serta editor dalam proses
menilai artikel ini. Sekalung penghargaan juga diucapkan kepada pihak-pihak yang
terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam kajian ini. Tidak lupa juga
kepada Universiti Malaya melalui Geran Kluster Humanities and Ethics (RG47615HNE) dalam memberikan segala bentuk bantuan sepanjang kajian ini dijalankan.
RUJUKAN
Ali Ahmad Madkur & Iman Ahmad Huraidiy (2006). Ta’liim al-Lughat al‘Arabiyyat li Ghair al-Natiqiin bihaa: al-Nazariyyat wa al-Tatbiiq. Dar. AlFikr al’Arabiy. Kaherah.
Attri, R., Dev, N., & Sharma, V. (2013). Interpretive structural modelling (ISM)
approach: an overview. Research Journal of Management Sciences,2(2), 38.
Australian Bureau of Statistics (1996). Estimating Families: An Examination of
Methodological Issues, Data Sources and Provisional Estimates.
Demography Working Paper 96/3. ACT.
Debnath R. M. & Shankar R., (2012) "Improving service quality in technical
education: use of interpretive structural modeling", Quality Assurance in
Education, Vol. 20 Iss: 4, pp.387 – 407.
Inna Garuda || 22nd February 2017 || Yogyakarta || Indonesia | 173
Ishak M.R. 1992. Suntingan Ismail Ab. Rahman. Masalah yang dihadapi oleh
sekolahsekolah menengah kebangsaan agama di Malaysia. Bangi: Penerbit
Universiti Kebangsaan Malaysia.
Jharkharia, S. and Shankar, R. (2005), “IT-enablement of supply chains:
understanding the barriers”, The Journal of Enterprise Information
Management, Vol. 18 No. 1, pp. 11-27.
Pfohl, H. C., Gallus, P., & Thomas, D. (2011). Interpretive structural modeling of
supply chain risks. International Journal of Physical Distribution &
Logistics Management, 41(9), 839-859.
Rusdi Ahmad Tu’aimah. (1987). Al-Marji’ fi Ta’liim al-Lughat al-‘Arabiyyat li alNaatiqiin bi Lughaat `Ukhraa. Al-juz` al-`Awwal. Al-Qism al-Thaahi.
Jaamiat Umm al-Quraa.
Siti Farhah A. A. & Saedah S. (2015). Pembangunan Model Objektif Kurikulum
Berasaskan Taman Buah-Buahan Dan Sayur-Sayuran Berkhasiat Untuk
Sekolah Rendah Orang Asli. Jurnal Kurikulum dan Pengajaran Asia
Pasifik. Bil 3 Isu 3. 1-13
Sohani, N., & Sohani, N. (2012). Developing Interpretive Structural Model for
quality framework in higher education: Indian context. Journal of
Engineering, Science & Management Education, 5(2), 495–501.
UMRG RG436-13HNE (MODEL TRANFORMASI KURIKULUM BAHASA ARAB
STANDARD SEKOLAH MENENGAH), 2014.
Warfield J.W., (1974). Developing interconnected matrices in structural
modelling, IEEE Transactions on Systems Men and Cybernetics, 4(1), 51-81
174 | PROCEEDING 1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC STUDIES (ICIS 2017)
Download