1.0 PENGENALAN Setiap manusia itu unik. Keunikan yang pelbagai ini menyebabkan berlakunya perbezaan secara individu. Menurut Mok Soon Sang (2001), perbezaan individu adalah diertikan sebagai ketidaksamaan dalam aspek perkembangan secara fizikal, mental, emosi dan sosial dikalangan individu. Berdasarkan petikan daripada Dictionary of Psychology (2015), perbezaan individu dihuraikan sebagai variasi atau ketidaksamaan individu daripada norma kumpulan, sama ada sifat-sifat kognitif, emosi, fizikal, moral, tingkah laku, sosial, bakat dan lain-lain aspek yang mungkin terdapat di kalangan individu dalam sesuatu kumpulan. Mok Soon Sang (2001) seterusnya menyatakan bahawa aspek-aspek perbezaan individu pula boleh dihuraikan kepada beberapa aspek perbezaan. Pertama, aspek fizikal adalah perbezaan dari segi jantina, rupa dan saiz badan serta kemahiran jasmani. Kedua, aspek kognitif pula perbezaan dari segi keupayaan berfikir, belajar, mengingat, menaakul, menganalisis serta bakatnya. Seterusnya, aspek emosi menunjukkan emosi yang berbeza dalam situasi yang sama. Aspek tingkah laku pula perbezaan tingkah laku individu dari segi pergaulan, interaksi dan aktiviti sosial. Dari segi aspek sosial, setiap individu mempunyai cara kehidupan yang tersendiri dan berbeza di antara satu sama lain, termasuk individuindividu dalam berkeluarga. Manakala aspek rohani pula perbezaan dalam falsafah hidup dan agama antara individu berbeza. Berdasarkan pemerhatian terhadap video yang diberi, perbezaan individu yang dapat dilihat ialah dari segi sifat-sifat kognitif, tingkah laku, interaksi dan aktiviti sosial. Hal ini berikutan, murid-murid yang diperhatikan di dalam video itu mempunyai keupayaan untuk berinteraksi dengan rakan-rakannya di dalam kelas, boleh menyelesaikan aktiviti atau tugasan secara bersendirian(introvert), bermain dengan rakan-rakan semasa berada di dalam kelas dan mempunyai kepercayaan kepada guru yang mengajar untuk membantu mereka di dalam bilik darjah serta berkehendak untuk memenuhi keperluan asas seperti makanan dan minuman sebelum kelas bermula. Oleh hal yang demikian, penulisan ini adalah untuk membincangkan teori-teori pembelajaran yang boleh diaplikasikan terhadap murid-murid yang mempunyai perbezaan yang pelbagai dan impaknya ke atas pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah. 1 2.0 PERBINCANGAN I. Teori-teori pembelajaran dan implikasi terhadap pengajaran & pembelajaran Berdasarkan perbezaan individu yang telah dikenal pasti di dalam video yang telah ditonton, terdapat beberapa teori pembelajaran yang boleh diaplikasikan di dalam bilik darjah itu iaitu teori pembelajaran kognitivisme, teori pembelajaran humanistik, teori pembelajaran sosial dan teori pembelajaran konstruktivisme. Teori pembelajaran yang pertama yang boleh digunakan ialah teori kognitivisme. Teori pembelajaran ini lebih dikhususkan daripada Jean Piaget. Hal ini dikatakan demikian kerana, teori Jean Piaget mempunyai perkaitan dengan perkembangan kognitif individu. Individu yang disasarkan hasil pengamatan video tersebut ialah murid-murid yang mempunyai peringkat umur perkembangan kognitif operasi konkrit(7 hingga 11 tahun). Menurut Jean Piaget dipetik daripada Wadsworth (2004), perkembangan kognitif boleh dibahagikan kepada empat fasa iaitu sensori motor(0 hingga 2 tahun), praoperasi(2 hingga 7 tahun), operasi konkrit(7 hingga 11 tahun) dan operasi formal(11 hingga 15 tahun dan seterusnya). Berdasarkan kepada tingkah laku murid dalam video itu, terdapat beberapa murid yang mampu melakukan tugasan secara bersendirian. Merujuk kepada teori kognitivisme Jean Piaget dipetik daripada Woolfolk (2012), murid-murid ini mempunyai sifat egosentrik(berpusat kendiri) yang merujuk kepada tahap praoperasi. Namun begitu, sedikit sifat egosentrik hanya wujud dalam individu yang suka melakukan kerja secara bersendirian akan tetapi mereka masih berupaya untuk melakukan tugasan yang diberikan oleh guru. Hal ini menunjukkan mereka masih lagi mempunyai ciri-ciri pada peringkat praoperasi akan tetapi semakin berkurangan. Bagi memastikan kognitif murid berkembang dengan sempurna, guru haruslah memastikan murid-muridnya bersedia dari segi kognitif mereka. Hal ini dikatakan demikian kerana, murid tidak akan mampu menyelesaikan masalah yang diberikan kesan daripada konsep yang diberikan tidak selaras dengan skema sedia ada murid-murid. Justeru, guru haruslah memastikan soalan atau tugasan menepati konsep yang telah diajar sebelum ini agar mereka boleh menyelesaikan masalah tanpa memerlukan bantuan guru ataupun rakan-rakan mereka. Namun begitu, bantuan dan bimbingan perlu diberikan sekiranya pelajar tersebut mempunyai masalah. Oleh hal yang demikian, teori pembelajaran yang dikemukan oleh Jean Piaget boleh digunakan terhadap murid yang mempunyai ciri tersebut. Selain itu, teori pembelajaran behaviorisme juga boleh diaplikasikan untuk mengatasi kepelbagaian individu. Teori Pelaziman Operan B. F. Skinner boleh diterapkan dalam mengatasi perbezaan ini. Mengikut teori ini, Skinner dipetik daripada Woolfolk(2012), pelaziman operan menekankan hasil kesan-akibat yang membawa kepada tingkah laku 2 baharu, tingkah laku diteruskan atau sebaliknya. Peneguhan dan hukuman merupakan salah satu kaedah untuk membantu murid-murid yang bermasalah misalnya yang pasif ataupun introvert. Mengikut kepada video tersebut, terdapat murid-murid yang suka menyelesaikan tugasan bersendirian yang merujuk kepada salah satu ciri introvert. Sebagai guru, murid tersebut perlu diberikan aktivii yang boleh menggalakkan peranannya terhadap murid-murid yang lain. Misalnya, galakkan murid untuk dijadikan sebagai ketua kumpulan dalam sesebuah aktiviti berkumpulan. Hal ini secara tidak langsung boleh membuang sedikit sifat-sifat negatif pada murid tersebut sekali gus membentuk murid yang aktif di dalam bilik darjah. Guru sewajarnya memberikan peluang yang berterusan untuk membentuk tingkah laku muridnya. Pemberian maklum balas secara kerap dan spesifik sebaik sahaja selesai aktiviti boleh membentuk sikap positif seandainya dia berjaya melakukannya ataupun membuang sikap negatif seperti melakukan kesilapan lalu diberikan peneguhan untuk membetulkannya. Seandainya murid melakukan kesilapan, dendaan yang diberikan haruslah setimpal dengan apa yang dilakukannya berserta dengan saranan motivasi untuk tidak mengulanginya lagi. Apabila murid menunjukkan tingkah laku positif, ganjaran yang diberikan haruslah adil supaya murid yang lain juga tidak berkecil hati. Oleh hal yang demikian, teori pembelajaran yang dikemukan oleh Skinner boleh diaplikasikan terhadap individu yang mempunyai masalah introvert. Teori pembelajaran yang berikutnya yang boleh diaplikasikan ialah teori humanistik. Teori ini diambil adalah daripada Abraham Maslow. Hal ini demikian kerana, teori humanistik yang dikemukan oleh beliau bersifat ekspilisit terhadap keperluan murid untuk belajar. Mengikut Maslow dipetik daripada (Rashid, Yin, & Ahmad, 2017), keperluan manusia boleh dibahagikan kepada dua iaitu keperluan fisiologi dan keperluan psikologi. Bagi keperluan fisiologi, keperluan ini lebih menjurus kepada keperluan asas seperti makan, minum, tempat tinggal, berkumuh dan sebagainya. Keperluan psikologi pula melibatkan keperluan untuk dihargai, keperluan untuk mendapatkan ilmu dan keperluan untuk menghargai sesuatu yang telah ditakdirkan(nilai estetika spt rupa paras, personaliti). Keperluan fisiologi merupakan keperluan yang paling awal untuk dipenuhi sebelum memenuhi keperluan psikologi. Hal ini dikatakan demikian kerana, apabila keperluan ini tidak dipenuhi, individu tidak termotivasi untuk mengembangkan kemahuan ke peringkat seterusnya. Hasilnya, penyempurnaan kendiri tidak dapat dicapai. Berdasarkan pengamatan terhadap video yang diberikan, murid cenderung untuk memenuhi tuntutan nafsu makan sebelum kelas bermula. Hal ini berikutan, pelajar tersebut mungkin berasa lapar yang merujuk kepada keperluan fisiologi. Keperluan fisiologi yang dikatakan ini merujuk kepada keperluan kekurangan. Keperluan kekurangan ini merangkumi kemahuan untuk menyenangkan tubuh daripada ketidakselasaan iaitu makan untuk menghilangkan rasa lapar. Apabila rasa lapar ini tidak dipenuhi, nescaya murid 3 akan hilang tumpuan di dalam kelas. Kesannya, murid yang hilang fokus ini tidak dapat mencapai keperluan perkembangan dari segi pencapaian intelek(kemahuan untuk belajar). Berdasarkan maslahat berikut, guru haruslah melayani murid-muridnya sebagai insan terlebih dahulu sebelum melayani mereka sebagai murid. Hal ini demikian kerana, murid mempunyai keinginan untuk dipenuhi terlebih dahulu sebelum mereka belajar. Hal ini berikutan, pembelajaran yang santai mampu memberikan motivasi kepada murid untuk belajar dengan tenang dan selesa. Guru boleh memberikan santapan atau kudapan kepada murid-murid sebelum kelas bermula misalnya seperti manisan, roti ataupun biskut. Apabila murid diberikan makanan, keperluan fisiologi mereka dapat dipenuhi. Hasilnya, tumpuan mereka untuk belajar semakin meningkat lalu suasana pembelajaran yang selesa diwujudkan antara murid-murid dan guru. Selain itu, teori pembelajaran konstruktivisme juga boleh diaplikasikan. Teori kontruktivisme ini lebih menjurus kepada teori sosial yang dikemukan oleh Lev Vygotsky. Menurut Omrod (2008), teori konstruktivisme sosial melibatkan perkembangan konsep kanak-kanak melalui bimbingan dan bantuan verbal daripada orang lain. Penglibatan dengan orang lain memberikan peluang kepada murid untuk menilai dan meningkatkan pengetahuan diri memandangkan mereka terdedah kepada pemikiran orang dan berkongsi membina pemahaman (Gauvin 2001, dipetik daripada Rashid, Yin, & Ahmad, 2017). Berdasarkan video yang telah diberikan, murid bertindak memberikan kepercayaan penuh kepada guru untuk membantu mereka belajar. Kepercayaan yang tinggi disebabkan oleh murid yakin guru boleh membimbing mereka untuk mencapai pembelajaran yang sepatutnya dicapai. Aspek yang ingin dicapai itu boleh dikecapi berdasarkan aras dalam Zon Perkembangan Terdekat(ZPT). ZPT boleh dibahagikan kepada dua zon iaitu zon atas dan zon bawah. Bagi zon bawah, isi pembelajaran sebelum ini telah dikuasai dan boleh melakukannya dengan sendiri. Namun begitu, untuk zon atas, isi pembelajaran masih belum dicapai kerana pembelajaran sukar dan tiada kaitan dengan skema sedia ada. Teknik scaffolding boleh digunakan dalam membimbing dan menyokong keperluan murid itu bagi mencapai zon atas dalam ZPT. Oleh hal yang demikian, guru haruslah memastikan bimbingan yang diberikan mampu meningkatkan tahap penguasaan murid dalam sesuatu topik pembelajaran. Teori pembelajaran yang terakhir ialah teori pembelajaran sosial Albert Bandura. Teori pembelajaran sosial yang dikemukakan oleh Bandura memberikan penekanan terhadap bagaimana perilaku manusia dipengaruhi oleh persekitaran melalui peneguhan (reinforcement) dan pembelajaran peniruan (observational learning) serta cara berfikir yang dimiliki terhadap sesuatu maklumat dan juga sebaliknya, bagaimana tingkah laku mempengaruhi persekitaran dan menghasilkan peneguhan (reinforcement) dan peluang 4 untuk diperhatikan oleh orang lain (observational opportunity). Berdasarkan perbezaan murid dalam video itu, mereka sentiasa memerhatikan gerak geri guru di dalam kelas . Merujuk kepada teori Bandura, pembelajaran murid-murid itu berlaku melalui pemerhatian iaitu dari segi peniruan langsung ataupun tidak langsung(sekat lakuan atau tak sekat lakuan). Setiap peniruan menunjukkan pengambilan secara langsung terhadap apa yang dilihat di hadapan mereka mahupun secara tidak langsung. Misalnya, guru melakonkan watak sebagai pemain bola sepak dan murid mengikut watak tersebut secara langsung. Bagi tidak langsung, murid menyerap nilai-nilai positif yang ditonjolkan oleh guru sambil bermain bola sepak mengikut peraturan yang ditetapkan. Hasilnya, murid memperoleh pembelajaran bermakna berdasarkan perwatakan guru yang positif lalu dicontohi tingkah laku yang baik itu. Dalam aspek ini, guru ditetapkan sebagai role model dan model simbolik (Mok Soon Sang, 2010). Oleh hal yang demikian, teori pembelajaran peniruan ini membantu murid belajar secara langsung mahupun tidak langsung bersama-sama guru. 3.0 KESIMPULAN Secara keseluruhannya, dapat disimpulkan bahawa setiap murid mempunyai perbezaan yang pelbagai sama ada dari segi tingkah laku, sifat-sifat kognitif, sosial. interaksi dan aktiviti Sebagai seorang guru, perbezaan yang pelbagai pada setiap murid haruslah dihargai supaya pengajaran dan pemudahcaraan dapat dilaksanakan dengan baik. Guru haruslah menggunakan kaedah, pendekatan dan strategi yang pelbagai bagi menangani perbezaan murid-murid yang pelbagai. Pendekatan yang bervariasi mampu merapatkan jurang pembelajaran antara murid sekali gus isi yang disampaikan oleh guru mencapai objektif yang hendak dicapai pada akhir pembelajaran. Sekiranya guru menggunakan kit pembelajaran sebagai salah satu pendekatan untuk meningkatkan lagi kemahiran intelektual pelajar, nescaya hasil pembelajaran yang ingin diterapkan oleh guru mencapai sasarannya. Oleh hal yang demikian, guru perlulah sedar akan keunikan murid-muridnya dan setiap murid-murid mempunyai kelebihan dan kekurangan dalam perkembangan kognitif mereka. Menjadi tanggungjawab seorang untuk mamanipulasikan kecerdasan pelbagai mereka untuk memastikan mereka memahami dan menguasai sesuatu konsep yang ingin di ajar. Jadi, setiap yang disampaikan oleh guru haruslah dipertimbangkan suasananya agar setiap murid mampu memahami isi pengajaran dan berjaya dalam peperiksaan. 5 4.0 RUJUKAN Choong Lean Keow (2008). Murid dan Alam Belajar untuk Program Perguruan Pendidikan Rendah Pengajian Empat Tahun. Subang Jaya, Selangor: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd. M. A. Colman(2015) Dictionary of Psychology. United Kingdom: Oxford University Press Mok Soon Sang (2001). Psikologi Pendidikan Untuk Diploma Perguruan Semester 1. Selangor: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd. Mok Soon Sang (2010), Pedagogi Untuk Pengajaran–Pembelajaran. Selangor: Penerbitan Multimedia. McLeaod,S. A. (2015). Jean Piaget. Retrieved from https://www.simplypsychology.org/piaget.html Omrod J.E. (2008). Educational Psychology Developing Learners (Edisi Keenam). Upersaddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall Rashid, N. A., Yin, B. P., & Ahmad, S. F. (2017). Murid Dan Pembelajaran. Selangor: Oxford Fajar. Wadsworth, B. J. (2004). Piaget's theory of cognitive and affective development: Foundations of constructivism. Longman Publishing. Woolfolk, A.E. (2012). Educational Psychology (Edisi Keduabelas). New Jersey: Prentice Hall 6
