Pelajaran 4 Boedi Oetomo Tugas a: Mendengarkan dan membaca Dengarkan teks berikut ini. Anda akan mendengar teks ini dua kali. Cobalah untuk ikut membaca. Waktu: 5 menit. (1) De oprichting van de vereniging Boedi Oetomo (1908) geldt veelal als het begin van de nationalistische beweging in Indonesie. (2) De aanhang van de vereniging bestond uit etnische Javanen. (3) Vele van de leden waren afkomstig uit de kringen van de lagere priyayi. (4) Zij wilden alle krachten verenigen voor een harmonieuze ontwikkeling van de bevolking van Java. (5) De initiatiefnemer, Mas Wahidin Soediro Hoesodo, was een dokter-djawa, een op de artsenschool op Java opgeleide arts. (6) Zowel diep doortrokken van de Javaanse cultuur als overtuigd van de waarde van westerse kennis, had hij zich als journalist een sterk voorstander getoond van de ethische richting. (7) Ook schreef hij over de ontwikkelingen elders in de wereld. (8) In de eerste jaren van het bestaan van Boedi Oetomo ontbrak een politiek programma. (9) Geleidelijk aan, en zeker na de opening van de Volksraad in 1918, ontwikkelde de beweging zich tot een politieke partij. (10) De gematigde stijl van de partij wordt wel teruggevoerd op elementen uit het gedragspatroon van de Javaanse priyayi. (11) Streven naar modernisering en respect voor de vorstelijke families hoefden, bijvoorbeeld, niet met elkaar in strijd te zijn. (12) Het beheerste optreden van de partij gaf in Europese kringen het gevoel dat de nieuwe beweging te vertrouwen was. (13) Spoedig verleende de regering haar rechtspersoonlijkheid. (Uit: J. van Goor, De Nederlandse Kolonien. Geschiedenis van de Nederlandse expansie, 1600-1975. 's-Gravenhage z.j. (19941. Hoofdstuk 7, Van Imperialisme tot Nationalisme 1870-1940, p. 278-279) Universitas Gadjah Mada 1 Tugas b: Penentuan pola dan makna kata 1. Tulislah kata dasar kata yang berikut: 1. geldt : ................................................................................... 2. bestond uit : ................................................................................... 3. leden : ................................................................................... 4. opgeleide : ................................................................................... 5. doortrokken : ................................................................................... 6. overtuigd : ................................................................................... 7. bestaan : ................................................................................... 8. ontwikkelde : ................................................................................... 9. teruggevoerd : ................................................................................... 10. hoefden : ................................................................................... 2. Carilah arti kata berikut dalam kamus: 1. oprichting : ................................................................................... 2. beweging : ................................................................................... 3. aanhang : ................................................................................... 4. verenigen : ................................................................................... 5. ontwikkeling : ................................................................................... 6. bevolking : ................................................................................... 7. geleidelijk aan : ................................................................................... 8. gematigd : ................................................................................... 9. vorstelijk : ................................................................................... 10. rechtspersoonlijkheid : ................................................................................... Tugas c: Penentuan pola kalimat c.1 Penjelasan gramatika: frasa nomina bergunting (FNB) Konstruksi frasa ini disebut bergunting karena bilah gunting yang satu (diisi oleh kata sandang: de, het, een) dan bilah kedua (diisi oleh nomina) dapat merapat dan merenggang, laksana sebuah gunting. Contohnya: (1) de in 1927 opgerichte Indonesische Nationalistische Partij (Partai Nasional Indonesia yang didirikan pada tahun 1927) Intl frasa pada contoh di atas adalah de Indonesische Nationalistische Partij dan disisipi oleh keterangan. Dalam bahasa Indonesia konstruksi semacam ini pada umumnya diterjemahkan dengan bantuan kata 'yang'. Universitas Gadjah Mada 2 c.2 Tugas 1. Dalam teks Pelajaran 4 terdapat konstruksi FNB, carilah konstruksi tersebut. 2. Tulislah subjek dan PV dalam kalimat berikut. Subjek PV Kalimat 1 ........................................... ............................... Kalimat 4 ........................................... ............................... Kalimat 6 AK ........................................... ............................... ........................................... ............................... Kalimat 8 ........................................... ............................... Kalimat 11 ........................................... ............................... IK 3. Berapa frasa yang terdapat dalam kalimat berikut? Kalimat 1 ........................................... ............................... Kalimat 4 ........................................... ............................... Kalimat 13 ........................................... ............................... Tugas d: Kepaduan kalimat Mengacu ke mana kata berikut ini? zij (4) ........................................... ............................... hij (6) ........................................... ............................... ........................................... ............................... de beweging (9) Tugas e: Terjemahan Terjemahkan kalimat 1 s/d 6 dalam bahasa Indonesia yang balk! (1) -------------------------------------------------------------------------------------------------(2) -------------------------------------------------------------------------------------------------(3) -------------------------------------------------------------------------------------------------(4) -------------------------------------------------------------------------------------------------(5) -------------------------------------------------------------------------------------------------(6) -------------------------------------------------------------------------------------------------- Tugas f: Pemahaman teks 1. Geef een karakteristiek van de vereniging Boedi Oetomo. 2. Wat waren de belangrijkste kenmerken van de persoon Mas Wahidin Soedoro Hoesodo? 3. Hoe reageerden de Europeanen op Boedi Oetomo? Universitas Gadjah Mada 3 Tugas g: Menghafalkan Termen de oprichting de vereniging de beweging verenigen de ontwikkeling de bevolking de opening Collocaties zowel .... als . zich een voorstander tonen van in strijd zijn met geleidelijk aan te vertrouwen zijn Universitas Gadjah Mada 4